Ngày 18/3/2019, Đoàn công tác Bộ Ngoại giao đã đến thăm và làm việc với lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Trị cùng các lực lượng chuyên ngành để đánh giá kết quả 03 năm thực hiện mô hình kiểm tra “Một cửa, một lần dừng” (SWI/SSI) và khảo sát thực tế tại cặp cửa khẩu Quốc tế (CKQT) Lao Bảo – Đen sa vẳn.

Tham dự buổi làm việc, về phía đoàn công tác của Bộ Ngoại giao do đồng chí Lê Hoài Trung - UVTW Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao làm Trưởng đoàn; Tiếp và làm việc với đoàn có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quân Chính, Trưởng Ban chỉ đạo SWI/SSI cùng đại diện lãnh đạo Văn phòng UBND tỉnh và các sở, ngành, đơn vị chức năng tại CKQT Lao Bảo.
 

Quang cảnh buổi làm việc

Sau khi khảo sát thực tế tại hai CKQT Lao Bảo và Đensavẳn, các bên đã tiến hành cuộc họp tại Nhà làm việc liên ngành CKQT Lao Bảo. Bước 4 mô hình kiểm tra SWI/SSI được chính thức triển khai đầy đủ từ 06/02/2015. Qua số liệu cho thấy, nếu lấy năm 2014 làm mốc cho thời kỳ kết thúc bước 2 và bước 3 và năm 2015 là năm bắt đầu thực hiện đầy đủ bước 4 của quy trình kiểm tra SWI/SSI thì có thể thấy rằng sau khi triển khai bước 4, các chỉ tiêu hoạt động tại cặp CKQT Lao Bảo – Đensavẳn đã bắt đầu giảm xuống trong năm 2015, giảm khá sâu trong năm 2016, có dấu hiệu phục hồi trong năm 2017, đến năm 2018 các chỉ tiêu có nhiều chuyển biến tích cực, bằng hoặc cao hơn so với cùng kỳ năm trước nhưng đang ở mức tiệm cận với năm 2014 là năm chưa triển khai bước 4 của mô hình.

Theo đánh giá chung, mô hình SWI/SSI đã góp phần tích cực trong việc đơn giản hóa, cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho thương mại, đầu tư, du lịch và thúc đẩy giao thương giữa biên giới hai nước Việt Nam – Lào. Các thủ tục liên quan được triển khai tại nước nhập nên công việc được tiến hành nhanh chóng, thuận lợi, rút ngắn được 40 – 50 % thời gian chờ đợi, di chuyển và làm thủ tục tại cửa khẩu, đã thể hiện rõ nét tính minh bạch trong hoạt động XNK, XNC cho các đối tượng tham gia. Bên cạnh đó, đã bổ sung đầu tư xây dựng mới, duy tu sửa chữa nâng cấp các hạng mục công trình thiết yếu tại khu vực cửa khẩu, tạo bộ mặt khang trang, văn minh hiện đại hơn so với trước đây.

Sau 14 năm triển khai thực hiện thủ tục kiểm tra SWI/SSI, trong đó có 04 năm thực hiện bước 4, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn có những khó khăn, vướng mắc như: Cơ sở pháp lý hai bên chưa hoàn thiện; bất cập trong việc bắt kịp và áp dụng công nghệ thông tin của hai bên; khó khăn, bất cập về CSHT và bố trí điểm kiểm tra chung (CCA); bố trí nguồn nhân sự tác nghiệp; mặt bằng và điều kiện CSHT dành cho công tác kiểm dịch chưa được đồng bộ,....

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quân Chính khẳng định về mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước Việt – Lào nói chung và hai tỉnh Quảng Trị (Việt Nam) và Savanakhet (Lào) nói riêng do mô hình SWI/SSI mang lại trong thời gian qua. Đây là một mô hình xuất phát từ ý tưởng tốt, việc triển khai thực hiện không chỉ mang lại kết quả có ý nghĩa tầm quốc gia trong xu thế hội nhập khu vực và cải cách hành chính, mà còn đem lại kinh nghiệm thực tiễn bổ ích ở tầm quốc tế đối với cơ chế “một cửa” và sau này là cơ chế “Một cửa quốc gia - NSW”, “Một cửa ASEAN - ASW”. Nhưng để phát huy hiệu quả và duy trì mô hình này, hai bên cần phải tuân thủ các quy định về nguyên tắc và trình tự thủ tục kiểm tra bước 1 đến bước 4 đối với mô hình SWI/SSI tại cặp CKQT Lao Bảo – Đen sa vẳn.

Bên cạnh đó, nếu tiếp tục hoàn thiện và nhân rộng mô hình ra toàn quốc thì phải có sự ký kết chung cấp Chính phủ, không nên để ký kết riêng theo từng Bộ, ngành. Đồng thời, cần thống nhất thời gian làm việc theo khung giờ chung; nâng cao trình độ ngôn ngữ tiếng Lào cho đội ngũ cán bộ làm việc tại cửa khẩu.

Phát biểu tại buổi làm việc, đồng chí Lê Hoài Trung - UVTW Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, đề nghị đoàn công tác Bộ Ngoại giao ghi nhận những khó khăn, vướng mắc đã nêu tại buổi làm việc, kiến nghị Chính phủ, các Bộ ngành hai nước để có cơ chế, chính sách tháo gỡ; trên cơ sở để đưa ra thảo luận tại Hội nghị tổng kết thực hiện mô hình kiểm tra “Một cửa, một lần dừng”, dự kiến được tổ chức vào quý II/2019 tại CKQT Lao Bảo./.

Tác giả bài viết: Nguyễn Hữu Cầu