Chiều ngày 20/6/2023, tại trụ sở UBND huyện Hướng Hóa, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh tổ chức buổi làm việc cùng UBND huyện Hướng Hóa để rà soát, đánh giá tình hình triển khai Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo. Tham dự buổi làm việc, về phía Ban Quản lý Khu kinh tế có ông Phạm Ngọc Minh – TUV, Trưởng ban; ông Trần Quang Trung, Phó Trưởng ban cùng đại diện các phòng, đơn vị; về phía UBND huyện Hướng Hóa có ông Đặng Trọng Vân, Chủ tịch UBND huyện cùng các đại diện phòng chuyên môn.

Xuất phát từ chủ trương của Bộ Chính trị hai nước Việt Nam, Lào, nhằm cụ thể hóa Hiệp định hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học và kỹ thuật giữa Chính phủ hai nước, đồng thời nhằm khai thác triệt để các tiềm năng, lợi thế do Hàng lang kinh tế Đông – tây (EWEC) mang lại; Ngày 12/11/1998, Chính phủ Việt Nam đã thành lập Khu vực khuyến kích phát triển kinh tế và thương mại Lao Bảo (Khu thương mại Lao Bảo) theo Quyết định số 219/1998/QĐ-TTg. Để tiếp tục hỗ trợ phát triển khu vực; Ngày 12/01/2005, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo theo Quyết định số 11/2005/QĐ-TTg.

Trong giai đoạn từ khi thành lập (năm 1998) Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo (trước đây gọi là Khu thương mại Lao Bảo) đến năm 2013, nhờ chính sách ưu đãi về vốn ngân sách nhà nước, tỉnh Quảng Trị đã tập trung đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại khu vực khá đồng bộ, thu hút được một số lượng lớn doanh nghiệp, dự án đầu tư và hộ kinh doanh vào tham gia hoạt động, góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng về kim ngạch xuất nhập khẩu, người và phương tiện xuất nhập cảnh, số thu thuế nộp NSNN qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và từ khu vực về nội địa, giải quyết việc làm cho nhiều lao động. Đây là những kết quả rất quan trọng, góp phần vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của huyện miền núi Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị và có tác động lan tỏa đến các khu vực thuộc các tỉnh, thành phố khác ở trong và ngoài nước, được xác định là vùng động lực để phát triển kinh tế - xã hội phía Tây của tỉnh Quảng Trị và của khu vực Miền trung Việt Nam.

Tuy nhiên, từ năm 2014 trở lại nay, do có sự rà soát điều chỉnh về mặt cơ chế chính sách, nhất là khi Luật Thuế xuất nhập khẩu số 107/2016/QH13 có hiệu lực thì Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo không được hưởng các chính sách ưu đãi như khu phi thuế quan nữa, mà chỉ được hưởng ưu đãi theo địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và khu kinh tế cửa khẩu theo Luật Đầu tư và các Luật thuế có liên quan. Theo đó, đã có tác động ảnh hưởng lớn, làm cho hoạt động thu hút đầu tư và phát triển sản xuất kinh doanh chững lại, không còn hấp dẫn sôi động như trước đây. Cùng với việc cắt giảm chính sách trên, vừa qua Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo cũng chịu ảnh hưởng của sự suy thoái chung của toàn cầu và khu vực, cộng thêm cơ chế chính sách của bạn Lào phía đối diện cũng có những thay đổi (nhất là Chỉ thị 15/TTg của Chính phủ Lào cấm xuất khẩu gỗ, chính sách lao động thắt chặt) đã làm giảm khả năng thu hút đầu tư trên địa bàn, nhiều dự án đầu tư phải chuyển nhượng hoặc chuyển mục tiêu đầu tư, mục tiêu sản xuất kinh doanh.

Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo (gọi tắt là Khu kinh tế) đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 495/QĐ-TTg ngày 07/4/2011 với tổng diện tích khoảng 15.804 ha bao gồm: toàn bộ diện tích hai thị trấn là Lao Bảo và Khe Sanh và 5 xã: Tần Thành, Tân Long, Tân Lập, Tân Liên, Tân Hợp thuộc huyện Hướng Hóa. Sau 25 năm hình thành và phát triển, Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần đẩy nhanh tốc độ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, thu hút đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội một cách rõ rệt tại tỉnh Quảng Trị và tác dụng lan tỏa đến các khu vực khác.

Thực hiện Thông báo số 451-TB/TU ngày 17/3/2023 của Tỉnh ủy về kết luận của Ban Thường vụ Tỉnh ủy tại phiên họp ngày 09/3/2023 và Quyết định số 64/QĐ-UBND ngày 11/01/2023 của UBND tỉnh ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 06/01/2023 của Chính phủ; Kết luận số 372-KL/TU ngày 06/12/2022 của Tỉnh ủy và Nghị quyết số 80/2022/NQ-HĐND ngày 09/12/2022 của HĐND tỉnh về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; Ban Quản lý Khu kinh tế tiến hành rà soát, đánh giá tình hình triển khai Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo được duyệt để tham mưu UBND tỉnh báo cáo Thủ tướng Chính phủ thống nhất chủ trương điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo.

Ông Trần Quang Trung, Phó Trưởng ban trình bày tình hình rà soát
Quy hoạch chung Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo

Theo quy định tại Điều 15 Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 35/2018/QH14, “Quy hoạch xây dựng phải được định kỳ xem xét, rà soát, đánh giá quá trình thực hiện để kịp thời điều chỉnh phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn. Định kỳ rà soát đối với quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, quy hoạch xây dựng vùng huyện là 10 năm, đối với quy hoạch chung và quy hoạch phân khu là 05 năm, đối với quy hoạch chi tiết là 03 năm kể từ ngày quy hoạch xây dựng được phê duyệt”. Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 495/QĐ-TTg ngày 07/4/2011, đến nay đã được 12 năm. Vì vậy, việc lập đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo đảm bảo đúng quy định về thời gian theo Điều 15 Luật Xây dựng 50/2014/QH13 được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 35/2018/QH14.

Qua rà soát, đánh giá tình hình thực hiện Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo, Ban Quản lý Khu kinh tế đã đưa ra những yếu tố mới trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội tại khu vực lập quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế như: Nghiên cứu thí điểm xây dựng Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo (Việt Nam) - Đensavẳn (Lào); Thủ tướng Chính phủ có Văn bản số 1804/TTg-CN ngày 18/12/2020 đồng ý chọn Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo là một trong 8 khu kinh tế cửa khẩu trọng điểm để tập trung đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 – 2025; Lượt phương tiện vận tải, hành khách xuất nhập cảnh, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo tăng cao; Nhu cầu về hậu cần logistics, phi thuế quan, thương mại – dịch vụ tại Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và khu vực lân cận…

Ông Phạm Ngọc Minh – TUV, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế
phát biểu tại buổi làm việc

Tại buổi làm việc, UBND huyện Hướng Hóa đề nghị Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh xem xét, tham mưu UBND tỉnh đề xuất Thủ tướng Chính phủ thống nhất chủ trương cho rà soát, điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo để phù hợp với các điều kiện phát triển kinh tế - xã hội hiện nay và tạo điều kiện thuận lợi trong viẹc kêu gọi, thu hút các nhà đầu tư. Đồng thời, đánh giá các yếu tố phát sinh tác động đến quá trình triển khai Quy hoạch chung xây dựng Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo và đưa ra các kiến nghị, đề xuất liên quan đến định hướng điều chỉnh quy hoạch các khu chức năng, giao thông, hạ tầng kỹ thuật…

Ông Đặng Trọng Vân, Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa
phát biểu tại buổi làm việc

Buổi làm việc đã trao đổi các vấn đề liên quan đến rà soát Quy hoạch chung và đánh giá các yếu tố phát sinh tác động đến quá trình triển khai quy hoạch để làm cơ sở báo cáo, đề xuất UBND tỉnh trình Thủ tướng Chính phủ xin chủ trương điều chỉnh Quy hoạch chung, nhằm đảm bảo phù hợp với tình hình và nhu cầu sử dụng đất trong Khu kinh tế. UBND huyện Hướng Hóa tiếp tục chỉ đạo các Phòng, đơn vị liên quan rà soát và đưa kiến nghị, đề xuất để tham mưu UBND Huyện Hướng Hóa văn bản rà soát, gửi về BQL Khu kinh tế trong tháng 6/2023 để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo./.

Người thực hiện: Lê Quang Sơn